Walidacja jest to sprawdzenie, czy osoba ubiegająca się o nadanie określonej
kwalifikacji/umiejętności, niezależnie od sposobu uczenia się tej osoby, osiągnęła
wyodrębnioną część lub całość efektów uczenia się wymaganych dla tej
kwalifikacji/umiejętności. Jest ona czteroetapowym procesem, na który składają się:
1) identyfikowanie,
2) dokumentowanie,
3) weryfikacja,
4) certyfikowanie.
ETAP 1. Identyfikowanie. Polega na określeniu i analizie wiedzy oraz umiejętności, które
kandydat osiągnął w dotychczasowym procesie uczenia się. Dzięki temu etapowi można
wskazać również ewentualne braki (luki kompetencyjne), które warto lub należy uzupełnić.
Identyfikowanie może być przeprowadzone samodzielnie przez kandydata lub przy wsparciu
doradcy walidacyjnego.
ETAP 2. Dokumentowanie. Polega na gromadzeniu dowodów świadczących o osiągnięciu
wybranych efektów uczenia (w formie np. certyfikatów, zaświadczeń o odbytych praktykach,
próbek pracy, opisu wykonywanej pracy). Podobnie jak etap identyfikacji, dokumentowanie
może być przeprowadzone samodzielnie przez kandydata lub przy wsparciu doradcy
walidacyjnego.
ETAP 3. Weryfikacja. Polega na sprawdzeniu, przy zastosowaniu odpowiednich metod, czy
kandydat osiągnął określone efekty uczenia się.
ETAP 4. Certyfikowanie. Po otrzymaniu pozytywnego wyniku weryfikacji kandydat uzyskuje
dokument potwierdzający uzyskanie określonych efektów uczenia się, np. w formie
certyfikatu.
Punktem wyjścia przy projektowaniu walidacji jest opis wymaganych efektów uczenia się,
składających się na umiejętność. Walidacja zaś, zaprojektowana jest w taki sposób, aby
uwzględniać sytuację osób, które poddają się temu procesowi oraz odzwierciedlać warunki,
w jakich potwierdzone efekty uczenia się mogą być wykorzystane w życiu codziennym i
zawodowym.
Możliwość poddania się walidacji umiejętności jest szczególnie ważne dla:
osób aktywnych zawodowo, które chcą zmienić stanowisko pracy lub zawód, żeby
lepiej wykorzystywać umiejętności nabyte w trakcie pracy lub w ramach swoich
aktywności pozazawodowych;
osób, które z różnych powodów są wykluczone z rynku pracy lub są zagrożone
wykluczeniem, a osiągnęły nowe efekty uczenia się, ważne z punktu widzenia szans
na zatrudnienie;
osób powracających na rynek pracy po dłuższej przerwie, w trakcie której uzyskały
nowe umiejętności (np. opiekując się dziećmi lub innymi członkami rodziny);
osób, które przedwcześnie zakończyły edukację formalną i obecnie potrzebują
potwierdzenia umiejętności zdobytych poza systemem edukacji;
osób, które zdobyły nowe umiejętności poprzez działalność w wolontariacie lub
realizację swoich zainteresowań i chciałyby uzyskać certyfikat potwierdzający to,
czego się nauczyły.
Metody walidacji efektów uczenia się muszą zostać za każdym razem indywidualnie
dostosowane są zarówno do specyfiki osób uczących się, jak również do specyfiki
potwierdzanych umiejętności.