- charakterystyka: metoda ta umożliwia weryfikowanie efektów uczenia się na podstawie obserwacji, w jaki sposób osoba poddająca się walidacji wykonuje określone w charakterystyce umiejętności czynności/zadania zawodowe w warunkach rzeczywistych (na stanowisku pracy). Warunki, w jakich odbywa się obserwacja zapewnia przedsiębiorca (pracodawca), co wynika ze specyfiki potwierdzanej umiejętności . Rolą asesora jest tu obserwacja, mająca na celu zbieranie i analizowanie informacji o uzyskanych przez kandydata efektach uczenia się. W tym celu może on wykorzystywać różne metody, np. sporządzanie notatek, wykonywanie nagrań dźwięku lub obrazu (po uzyskaniu zgody kandydata).
Po zakończonej obserwacji, na podstawie zgromadzonych materiałów, asesor wypełnia kartę oceny, wskazując dowody potwierdzające osiągnięcie założonych efektów uczenia się, zgodnie z wskazanymi dla danej umiejętności kryteriami oceny.
Wśród zalet tej metody walidacji wskazać należy przede wszystkim, iż obserwacja w rzeczywistych warunkach działania umożliwia sprawdzenie efektów uczenia się, które są trudne do zweryfikowania przy pomocy innych metod. Szczególnie jednak polecana jest do weryfikowania praktycznych umiejętności kandydata. Obserwacja umożliwia uzyskanie wysokiego poziomu wiarygodności wyników walidacji. Daje również możliwość sprawdzenia wielu efektów uczenia się jednocześnie. Istotny jest również fakt, że metoda ta umożliwia osobie poddającej się walidacji zweryfikowanie posiadanych umiejętności bez zbędnego stresu, związanego z pozostawaniem w sztucznej sytuacji, w nieznanych warunkach. Jest ona bardziej naturalna dla osób dorosłych, i nie kojarzy się z warunkami formalnej edukacji.
Jako słabe strony obserwacji wskazuje się fakt, iż wyniki walidacji mogą być uzależnione od specyficznych warunków miejsca pracy. Trzeba również mieć świadomość, iż metoda ta jest bardziej czasochłonna i kosztochłonna, dodatkowo wymaga zaangażowania pracodawcy, który umożliwi przeprowadzenie procesu w zakładzie pracy, na stanowisku pracy. Planując walidację wg tej metody należy również uwzględnić fakt, że im bardziej złożony efekt podlega ocenie, tym bardziej czasochłonne jest przeprowadzenie obserwacji. Niemniej jednak sprawdzenie umiejętności w warunkach rzeczywistych jest o wiele bardziej trafne, od innych metod.
Ważne: z uwagi na konieczność zaangażowania pracodawcy w proces walidacji, Centrum walidacyjne MY-PS zobowiązanie jest do podpisania stosownych umów, na podstawie których asesor i osoba poddawana weryfikacji będą mogły przebywać na terenie zakładu pracy i wykonywać określone czynności, związane z przebiegiem procesu walidacji.
- ocena: dla każdego uczestnika asesor sporządza kartę oceny, wskazując dowody potwierdzające osiągnięcie poszczególnych efektów uczenia się. Z przeprowadzonej sesji walidacyjnej sporządzany jest również protokół. Wszystkie dokumenty wypełniane są w wersji elektronicznej z wykorzystaniem dedykowanej aplikacji.
- korelacja z innymi metodami: w przypadku weryfikacji umiejętności nie wymaga stosowania innych metod, chyba że z uwagi na istniejące ograniczenia (czasowe, klimatyczne, zmianowość pracy, bhp, itp.) nie ma możliwości oceny wszystkich zdefiniowanych efektów uczenia się. Z tego też powodu dopuszczalne jest prowadzenie walidacji w kilku etapach. W przypadku weryfikowania wiedzy zaleca się rozważenie połączenia tej metody z innymi, np. testem teoretycznym, w szczególności w sytuacji, gdy sprawdzenie wszystkich obszarów wiedzy powodowałoby nadmierne wydłużenie czasu walidacji (co może stanowić utrudnienie zarówno dla asesora, jak i pracodawcy).
- niezbędne zasoby:
- kadrowe: certyfikowany asesor walidacyjny
- organizacyjne i techniczne:
- podpisana umowa z pracodawcą, u którego odbywać się będzie walidacja;
- materiały i sprzęt, umożliwiający dokonywanie obserwacji przez asesora dostosowane do specyfiki weryfikowanych umiejętności (np. notatnik, długopisy, kamera, dyktafon, stoper lub zegarek do mierzenia czasu wykonywania zadań, aparat fotograficzny, inne);
- polityka jakości:
- walidację należy zgłosić do Fundacji MY PS minimum 3 dni przed planowanym terminem jej przeprowadzenia;
- w przypadku, gdy walidacja realizowana jest po zakończeniu szkolenia konieczne jest zachowanie rozdzielności procesu szkolenia i weryfikowania efektów uczenia się, zatem trener/szkoleniowiec/nauczyciel nie może pełnić funkcji asesora walidacyjnego w stosunku do osób, które wcześniej uczył,
- dowody potwierdzające spełnienie kryteriów weryfikacji mogą podlegać sprawdzeniu przez eksperta z danej dziedziny, reprezentującego Fundację MY PS,
- walidacja może być wizytowana przez uprawnionego pracownika Fundacji MY PS lub inną uprawnioną osobę. Wizytacja może być zapowiedziana lub nie zapowiedziana.
Metoda wskazana w katalogu Metod Walidacji powstałym w ramach projektu „Wspieranie realizacji I etapu wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie administracji centralnej oraz instytucji nadających kwalifikacje i zapewniających jakość nadawania kwalifikacji” realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych. http://walidacja.ibe.edu.pl/metody/pl/